Słowenia a przemysł elektroniczny
Podczas zeszłorocznej edycji Evertiq Expo w Krakowie dominowały rozmowy poświęcone napięciom związanym z wojną na Ukrainie, zmianom w branży elektronicznej ze względu na pogarszające się stosunku na linii USA-Chiny, a także innowacjom wprowadzanym przez nasze rodzime firmy. W gąszczu tych dyskusji pojawiło się jednak kilka równie interesujących pytań, na które Evertiq postanowił odpowiedzieć — jak wygląda sytuacja branży wśród innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej? Cóż, na początek przyjrzyjmy się więc Słowenii.
Słoweński przemysł elektrotechniczny i elektroniczny
Z analiz Slovenia Business Development Agency (SPIRIT) wynika, że słoweński przemysł elektrotechniczny i elektroniczny cechuje wzrost i wysoka wartość dodana, a przede wszystkim fakt, że jest to najszybciej rozwijająca się gałąź produkcji w tym kraju.
Trend ten pokazują choćby dane eksportowe — w latach 2015-2019 słoweński przemysł elektrotechniczny i elektroniczny zwiększył swój eksport o 43,7%. Sektor ten opiera się na silnej tradycji, dlatego z czasem zaczął stawać się jednym z kluczowych czynników napędzających bardziej ekologiczną i cyfrową przyszłość, zapewniając — jak pisze SPIRIT — niezbędne komponenty dla e-mobilności, inteligentnych sieci, inteligentnych domów oraz miast.
Dla Słowenii sektor ten jest również jednym z najsilniejszych w przemyśle wytwórczym. Z danych wynika, że wypracowuje rocznie blisko 5 mld euro obrotu i zatrudnia około 30 000 pracowników. Zdaniem SPIRIT osiągnięcie takiej pozycji było możliwe dzięki wysokiemu standardowi jakości, działaniom badawczo-rozwojowym i ciągłym innowacjom zintegrowanym z procesami.
Z raportu agencji wynika, że zdecydowana większość sprzedaży generowana jest przez firmy z branży elektrotechnicznej i produkcji sprzętu AGD, silników elektrycznych, transformatorów i urządzeń do sieci energetycznych, baterii, kabli, pomp, urządzeń grzewczych i chłodzących oraz różnych komponentów mechatronicznych.
Eksport
Słoweński przemysł elektrotechniczny i elektroniczny jest głównie eksportowany do Serbii (28%), Belgii (14%) oraz Chorwacji (10%). Kolejne miejsce w zestawieniu może zaskakiwać, bowiem uplasowały się na nim Filipiny (9%). Zestawienie zamykają Niemcy, eksport w tym kierunku wyniósł 5%.
Jeśli chodzi o produkty eksportowe, to Słowenia wyprodukowała i wysłała poza granice kraju sprzętu gospodarstwa domowego (11 %), oświetleniowego (9 %), części do silników elektrycznych i generatorów (9 %), akumulatorów elektrycznych (8 %) oraz silników elektrycznych i generatorów (7 %).
Długa tradycja słoweńskich układów scalonych
SPIRIT podkreśla, że układy scalone mają na Słowenii długą tradycję, zarówno jeśli chodzi o badania, jak i produkcję, sięgającą 1969 roku, kiedy to na rynku pojawiły się pierwsze układy scalone z niewielką liczbą tranzystorów. Wtedy też na Wydziale Elektrotechniki w Lublanie powstało Laboratorium Mikroelektroniki, w którym opracowano szereg układów scalonych na potrzeby słoweńskiego przemysłu, w tym chip dla pierwszej inteligentnej karty we współpracy z American Microsystems (AMS) oraz pierwszy mikrokomputer zintegrowany z zaawansowanymi urządzeniami AGD, małymi centralami telefonicznymi i bankomatami.
Słoweńskie innowacyjne rozwiązania opracowywane na uniwersytetach, różnych instytucjach oraz przez prywatne firmy, można znaleźć m.in. w:
- identyfikatorach i czytnikach RFID,
- obwodach do transakcji zbliżeniowych w smartfonach NFC,
- licznikach i enkoderach w zautomatyzowanych fabrykach,
- elektronicznych komponentach półprzewodnikowych.
Słowenia nie chce pozostać w tylu wraz z rewolucją elektroniczną i pracuje nad utworzeniem centrum kompetencji w zakresie zaawansowanych technologii półprzewodnikowych, którego głównym celem będzie edukacja, badania i rozwój, a także produkcja prototypowa i pilotażowa. Centrum kompetencji ma być punktem kompleksowej obsługi zapewniającym wiedzę specjalistyczną, integrację i wsparcie związane z chipsami i technologiami półprzewodnikowymi, środowiskiem eksperymentalnym i pilotażowym, najlepszymi praktykami i innymi działaniami, które zdaniem SPIRIT umożliwią zainteresowanym stronom opracowanie najnowocześniejszych niszowych technologii i produktów.
Agencja w swoim raporcie podaje, że o wysokim poziomie słoweńskiej wiedzy specjalistycznej świadczy fakt, że zaprojektowane i zbudowane tam mikrochipy używane są na całym świecie. Słoweńska nauka i przemysł umacniają swoją pozycję w:
- produkcji i testowaniu systemów czujników terahercowych do stosowania w urządzeniach zabezpieczających do wykrywania niebezpiecznych obiektów,
- identyfikacji potencjalnie niebezpiecznych lub szkodliwych cząsteczek w powietrzu,
- wykrywaniu materiałów wybuchowych i narkotyków,
- wykrywaniu i diagnozowaniu raka w medycynie,
- opracowywaniu układów scalonych do stosowania w pozytonowej tomografii emisyjnej, do zastosowań biometrycznych i do użytku w kosmosie, gdzie szczególny nacisk Słowenia kładzie na ochronę przed promieniowaniem.
Na Słowenii oprócz zintegrowanych układów elektronicznych prowadzone są również badania w dziedzinie zintegrowanych układów fotonicznych. Swoje działy R&D mają tu również zagraniczne firmy, jak Renishaw, Aviat Networks czy STMicroelectronics, który w swoim słoweńskim oddziale pracuje nad rozwojem inteligentnych kart, płatności zbliżeniowych, identyfikatorów i czytników RFID.
Badaniami i rozwojem zajmują się również słoweńskie firmy. Wymienić tu należy przede wszystkim RLS Merlina technika, które specjalizuje się w układach scalonych do magnetycznych pomiarów przemieszczenia i obrotu; Skylabs (układy scalone do zastosowań kosmicznych), Beyond Semiconductor czy Optomotive.
Warto dodać, że produkcję układów półprzewodnikowych na skalę przemysłową prowadzi niemiecka firma Diotec, której zakład zlokalizowany jest w położonym w środkowej części kraju mieście Trbovlje. Produkowane są tam diody i mostki prostownicze, a także przeprowadzone wszystkie etapy technologiczne od surowego wafla krzemowego do produktu końcowego gotowego do sprzedaży.
Podczas Evertiq Expo spotykają się specjaliści z różnych państw, którzy wymieniają się spostrzeżeniami na temat branży elektronicznej, jej sytuacji w poszczególnych krajach, wprowadzanych na rynek innowacji, a także naukowych odkryć. W Polsce najbliższe targi odbędą się 12 czerwca w Krakowie. To doskonała okazja, by wymienić się doświadczeniem z innymi, posłuchać prelekcji przygotowanych specjalnie na towarzyszącą wydarzeniu konferencję, a także nawiązać interesujące kontakty biznesowe. Rejestracja na wydarzenie już ruszyła! Udział w Evertiq Expo jest darmowy.