Fabryki AI - przyszłość europejskiego ekosystemu Sztucznej Inteligencji
Unia Europejska postanowiła przyspieszyć rozwój sztucznej inteligencji, uruchamiając Fabryki AI - sieć nowoczesnych ośrodków badawczo-rozwojowych.
Za projekt odpowiada EuroHPC JU – Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali, które wybrało sześć nowych lokalizacji: Austrię, Bułgarię, Francję, Niemcy, Polskę i Słowenię. Państwa dołączyły do siedmiu zatwierdzonych wniosków. W sumie działania te obejmują współpracę 21 państw członkowskich UE oraz dwóch krajów stowarzyszonych.
Celem inicjatywy jest pełne wykorzystanie europejskiego potencjału w obszarze AI, poprzez połączenie mocy obliczeniowej superkomputerów, danych oraz ludzkiego talentu. Fabryki AI mają być fundamentem strategii Komisji Europejskiej, wspierającej naukowców, startupy i małe oraz średnie firmy w tworzeniu etycznych, bezpiecznych i dostosowanych do europejskich potrzeb rozwiązań AI.
Fabryki utworzą jedną, federacyjną strukturę, która wejdzie w skład europejskiego ekosystemu AI. Szczególne wsparcie otrzymają startupy, które uzyskają priorytetowy dostęp do zasobów infrastruktury. Pierwsze z Fabryk mają rozpocząć działalność już w kwietniu 2025 roku.
Kolejny nabór wniosków do europejskiego projektu ma ruszyć niebawem i potrwać do 2 maja 2025. EuroHPC planuje również uruchomić Anteny Fabryk AI, dzięki którym kraje bez własnych superkomputerów będą mogły oferować usługi AI w ramach programu. Do końca 2025 roku UE zamierza powołać Gigafabryki AI - centra obliczeniowe nowej generacji, przeznaczone do rozwijania i szkolenia największych modeli AI. Inicjatywa ta wpisuje się w szeroko zakrojony plan Invest AI, który zakłada inwestycje na poziomie ok. 200 miliardów euro.
Piast-AI, polska Fabryka, prowadzona przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS), ma być zlokalizowana w Poznaniu. Projekt współtworzą Politechnika Poznańska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz regionalne klastry i huby innowacji. Fabryka Piast-AI ma przyspieszyć adaptację technologii AI w nauce, przemyśle i administracji, wspierając takie obszary jak medycyna, cyberbezpieczeństwo (w tym technologie kwantowe), kosmos, robotyka, rolnictwo, energetyka i zmiany klimatyczne.
W realizacji zadań pomoże zaawansowana infrastruktura HPC PCSS oraz komputer kwantowy EuroHPC Piast-Q. Projekt ma rządowe wsparcie trzech resortów: cyfryzacji, nauki i finansów.
Fabryka Piast-AI ma stawiać na dostępność, zrównoważony rozwój i współpracę międzynarodową, dzięki czemu przyczyni się do budowy technologicznie suwerennego i globalnie konkurencyjnego ekosystemu AI w Europie.
Szczegóły projektu zostaną ogłoszone w trakcie konferencji prasowej, która odbędzie się w najbliższych tygodniach, a oficjalna prezentacja Fabryk nastąpi na Szczycie EuroHPC 2025 w Krakowie, w dniach 18–20 marca 2025.