Polskie rozwiązania dla badań Marsa
Mariusz Gibiec w rozmowie z Evertiqiem opowiada o łaziku marsjańskim, projekcie AGH Space Systems na Akademii Górniczo-Hutniczej, a także zapowiada, czego dokładnie będzie dotyczyła jego prelekcja podczas konferencji na Evertiq EXPO w Krakowie.
Łaziki marsjańskie są robotycznymi oczami i uszami tam, gdzie ludzkość nie działa jeszcze w pełni swobodnie. W Polsce projektuje je i udoskonala zespół specjalistów-konstruktorów na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Dr inż. Mariusz Gibiec jest opiekunem tego zespołu.
Mariusz Gibiec w swojej pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach związanych z zastosowaniem metod eksploracji danych (Data Mining) w Diagnostyce Technicznej; sztucznej inteligencji w Automatyce i Robotyce; realizacji zadań filtracji, predykcji oraz klasyfikacji stanu maszyn w systemach monitorujących; zastosowaniem Soft Computing w systemach sterowania; wykorzystaniem nowoczesnych technik obliczeniowych w systemach teleinformatycznych, a także sterowaniem w instalacjach OZE.
Ewelina Bednarz, Evertiq: Na czym polega projekt AGH Space Systems i ile osób jest w niego zaangażowanych?
Dr inż. Mariusz Gibiec, Katedra Robotyki i Mechatroniki, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie: AGH Space Systems to studencki zespół konstrukcyjny działający od 2014 roku przy Akademii Górniczo-Hutniczej, zajmujący się rozwijaniem technologii przemysłu kosmicznego. Zespół konstruuje rakiety, łaziki marsjańskie oraz gondole balonów stratosferycznych. Tworzone projekty biorą udział w zawodach na całym świecie, między innymi w Stanach Zjednoczonych i Indiach, zdobywając w nich wysokie miejsca. Badania prowadzone przez członków zespołu są prezentowane na konferencjach naukowych i wydarzeniach branżowych w Polsce i za granicą. Koło angażuje się także w wydarzenia związane z popularyzacją nauki, współpracując m.in. z Uniwersytetem Dzieci czy prowadząc warsztaty podczas Małopolskiej Nocy Naukowców oraz współorganizuje akcje charytatywne. W cały projekt zaangażowanych jest aż 87 aktywnych członków.
EB: Co wpłynęło na decyzję o rozpoczęciu prac nad łazikiem marsjańskim?
MG: Kalman to drugi łazik planetarny zbudowany przez AGH Space Systems. Projekt ten to udoskonalona wersja jego poprzednika, Phobosa, w której poprawiono rozwiązania pierwszej konstrukcji oraz wprowadzono zupełnie nowe technologie. Celem projektu było stworzenie przyjaznej w obsłudze, mobilnej platformy zdolnej do wspomagania astronautów przy minimalnej ingerencji operatora urządzenia.
EB: W ilu i jakich misjach brał udział łazik marsjański?
MG: Projekt Kalmana ma obecnie ponad 5 lat, a od 2018 roku regularnie bierze udział w zawodach łazików marsjańskich na całym świecie. Debiutował na European Rover Challenge, a od 2019 roku, oprócz zawodów europejskich, corocznie reprezentuje nasz zespół na University Rover Challenge oraz Indian Rover Challenge, gdzie sukcesywnie zdobywa coraz wyższe miejsca. Do ostatnich osiągnięć należy 4. miejsce na University Rover Challenge 2022, 1. miejsce na European Rover Challenge 2022, a także 1. miejsce na International Rover Challenge 2023. Oprócz zawodów zdobył także uznanie sędziów na ogólnopolskich konkursach, np. 1. miejsce w konkursie KOKOS w kategorii Smart Robots w 2021, 2022 i 2023 roku.
EB: Co było najtrudniejszą częścią tego przedsięwzięcia?
MG: Wraz z rozwojem naszego projektu budowy łazika planetarnego zespół zauważał potrzebę rozszerzania działań, tak aby Kalman mógł jak najlepiej prezentować się podczas misji. Najtrudniejszą częścią związaną z rozwojem projektu budowy łazika planetarnego Kalmana była logistyka, związana zarówno z postępem prac i organizacją czasu tak, aby można było swobodnie pracować nad rozwojem projektu oraz dokładnie przetestować zastosowane w nim rozwiązania, jak i planowaniem prac związanych bezpośrednio z przygotowaniem do wyjazdów, ponieważ każdy drobny błąd, np. przeoczenie jakiejkolwiek części, może rzutować na wyniki podczas zawodów. Należy pamiętać, że projekt łazika planetarnego Kalman jest bardzo złożony, pracują nad nim elektronicy, mechanicy, informatycy oraz naukowcy, którzy razem tworzą grupę 29 osób.
EB: O jakich eksperymentach będzie Pan mówił wraz z Janem Brzykiem podczas Evertiq EXPO w Krakowie?
MG: Tematem prezentacji będzie: Rozwój inżynierii kosmicznej w projektach AGH Space Systems.
Przedstawimy zagadnienia związane z rozwojem systemów rakietowych o napędzie hybrydowym oraz na paliwo ciekłe, metodami wytwarzania paliw, możliwości wynoszenia ładunku badawczego, przeprowadzania eksperymentu i odzyskiwania rakiety. Drugim z projektów jest wykorzystanie modułowego łazika marsjańskiego do prowadzenia analogowych misji planetarnych. Pokażemy realizację misji naukowych, rozpoznania terenu i autonomicznej nawigacji oraz wspomagania pracy i asysty dla astronauty. Omówimy także eksperymenty przeprowadzane w stratosferze z użyciem balonów i gondoli ładunku badawczego.
