SENER Polska zakończył testy funkcjonalne mechanizmu do sondy ATHENA ESA

Zaprojektowany przez inżynierów SENER Polska mechanizm wyboru instrumentów (ISM) służy do zmiany pozycji lustra teleskopu, tak aby wiązka promieni trafiała do jednego z dwóch instrumentów naukowych. Testy funkcjonalne prototypu ISM-a potwierdziły, że urządzenie działa w zamierzony sposób, nadaje się do dalszego rozwoju i może zostać wykorzystane w misji kosmicznej. Przy realizacji tego projektu SENER Polska współpracował z 38 polskimi partnerami i instytutami badawczymi, które odpowiadały m.in. za produkcję komponentów i urządzeń – poinformowała spółka. - Największe wyzwania inżynieryjne wynikają z wielkości lustra - ma ono ponad 2 metry średnicy i waży ponad tonę. W trakcie startu nasz mechanizm będzie musiał wytrzymać przeciążenie o sile nawet 15 g. Podczas jego projektowania wykorzystaliśmy innowacyjne rozwiązanie SENER - urządzenie jest heksapodem, czyli strukturą, która wykorzystuje sześć siłowników do precyzyjnego poruszania lustrem w wielu płaszczyznach - mówi Katarzyna Okulska - Gawlik, kierownik projektu w SENER Polska. Sonda ATHENA to ogromny, 12-metrowy teleskop rentgenowski. Powszechnie uważa się, że przestrzeń kosmiczna wypełniona jest zimną pustką, ale astronomia rentgenowska pokazała, że Wszechświat jest gorący i pełen energii, do tego stopnia, że gwiazdy wydają się obiektami o niskiej temperaturze. Temperatura na powierzchni gwiazd waha się między 2 000 a 30 000 Kelwinów. Tymczasem większość zwykłej materii Wszechświata może być zamknięta w chmurach gazu gorętszych niż milion Kelwinów. W takich temperaturach gaz świeci jasno na falach rentgenowskich. Celem misji ATHENA jest zbadanie tej rozgrzanej międzygalaktycznej materii oraz czarnych dziur – tego, jak rosną i w jaki sposób wpływają na kształt Wszechświata. Sonda wykona wiele punktowych obserwacji wybranych fragmentów Wszechświata - zakłada się około 300 obserwacji rocznie. Misja zaplanowana jest na minimum 5 lat, ale wszystkie systemy projektowane są tak, aby działać dwukrotnie dłużej. W sektorze kosmicznym misje naukowe takie jak ATHENA należą do najbardziej wymagających. Przyczyniają się również najbardziej do postępu naukowego i technologicznego, bo nowe odkrycia wymagają stworzenia zupełnie nowych urządzeń. W misji ATHENA wykorzystywany jest jeszcze inny produkt SENER Polska - mechanizm podtrzymująco-zwalniający HDRM (Hold-Down and Release Mechanism), którego celem jest zapewnienie, że ogromne lustro teleskopu pozostanie unieruchomione aż do momentu, gdy sonda znajdzie się na właściwej orbicie. Wówczas nastąpi zwolnienie mechanizmu i możliwe stanie się poruszanie lustrem teleskopu. Sektor kosmiczny a epidemia koronawirusa Epidemia koronawirusa nie pozostaje bez wpływu na sektor kosmiczny. Od 16 marca do odwołania nie są realizowane starty z centrum kosmicznego Kourou w Gujanie Francuskiej. Misja europejskiego robota marsjańskiego ExoMars, która miała startować w lipcu tego roku, została przesunięta o dwa lata. Do tej misji SENER Polska dostarczył już gotowy produkt – „pępowinę”, czyli mechanizm zwalniający połączenia elektrycznego, mający krytyczne znaczenie dla powodzenia misji. Projekty kosmiczne mają jednak długoletnią perspektywę. Dobrym przykładem jest misja ATHENA. ESA rozpoczęła przygotowania do niej na wiele lat przed startem planowanym na 2031 rok. To specyfika programu naukowego ESA „Cosmic Vision” – w jego ramach realizowane są przedsięwzięcia ambitne technicznie i naukowo, których realizacja rozpisana jest na dziesięciolecia. - Z jednej strony pozwala to na rozwój naprawdę zaawansowanych technologii, których opracowanie zajmuje wiele lat. Z drugiej strony misje naukowe, jak ATHENA, JUICE czy Euclid, zapewniają stabilny popyt w europejskim sektorze kosmicznym. Europejskie firmy wiedzą, że część budżetu ESA przeznaczona jest na finansowanie wieloletnich programów. To pozwala nam tworzyć strategie rozwoju i inwestować w perspektywiczne technologie – tłumaczy dr Ilona Wojtkiewicz, dyrektor rozwoju SENER Polska. © SENER