Kluczowe podzespoły misji ATHENA będą projektowane w Polsce

Celem misji ATHENA (Advanced Telescope for High Energy Astrophysics) jest m.in. zbieranie informacji na temat formowania i ewolucji grup galaktyk oraz czarnych dziur. Sonda łączy ogromny teleskop rentgenowski z potężnymi instrumentami naukowymi, które umożliwią badanie takich zjawisk, jak rozbłyski gamma, magnetyczne interakcje między planetami pozasłonecznymi i ich gwiazdami, gazy otaczające grupy galaktyk, zorze polarne Jowisza oraz komety w naszym układzie słonecznym. ATHENA to druga tzw. duża misja Europejskiej Agencji Kosmicznej w ramach programu naukowego „Kosmiczna Wizja” (Cosmic Vision). Koszt misji przekroczy 900 milionów euro, a wyniesienie sondy ma nastąpić w 2028 roku. SENER Polska podpisał kontrakt z ESA na zaprojektowanie, wyprodukowanie i przetestowanie prototypu Mechanizmu Selekcji Instrumentów (ISM - Instrument Selection Mechanism). - O zwycięstwie w przetargu, poza aspektami technicznymi, zadecydowała nasza wiarygodność organizacyjna i finansowa. ISM to duży i złożony projekt. Wymaga skoordynowanej pracy pod presją czasu i zdolności firmy do ponoszenia znacznych kosztów przed uzyskaniem transzy finansowania ESA – wyjaśnia Aleksandra Bukała, dyrektor generalna SENER Polska. Do czego służy mechanizm projektowany przez inżynierów z SENER Polska? Teleskop ATHENA przenosi dwa niezależne instrumenty: spektrometr (X-IFU) i przetwornik wizyjny (WFI) do pomiaru fal rentgena. Mechanizm Wyboru Instrumentu służy do zmiany pomiędzy wymienionymi wcześniej urządzeniami pomiarowymi - w zależności od potrzeb obserwacyjnych, pole ogniskowej teleskopu będzie umieszczane w płaszczyźnie ogniskowej odpowiedniego instrumentu. ISM umożliwi zatem wykorzystywanie jednego wielkiego lustra na potrzeby dwóch instrumentów. To rozwiązanie rzadko stosowane w misjach kosmicznych ze względu na jego złożoność. Podobnie, jak w przypadku wcześniejszych projektów dla ESA, także i tym razem SENER Polska będzie współpracować z polskimi podwykonawcami. - Większość prac nad koncepcją mechanizmu wykonają nasi inżynierowie, ale liczymy na udział krajowych partnerów w rozwiązywaniu niektórych problemów projektowych oraz w produkcji i testach mechanizmu. Prowadzimy już rozmowy z kilkoma firmami i instytutami badawczymi – mówi Aleksandra Bukała z SENER Polska. Źródło: Sener Polska